Krishna Bhagawad

श्रीमद भगवत गीता सार - अध्याय 2 | Shrimad Bhagawad Geeta Narration - Chapter 2

by admin on | 2024-09-20 05:09:02 Last Updated by admin on2025-04-15 23:07:48

Share: Facebook | Twitter | Whatsapp | Linkedin Visits: 108

---

Bhagavad Gita Chapter 2: "Sānkhya Yoga"

अध्याय दो: सांख्य योग

અધ્યાય ૨: સાઙ્ખ્યયોગ

Summary Of Bhagvad Gita Chapter 2

English Sumamry:

In this chapter, Arjun reiterates to Shree Krishna that he is unable to cope with his current situation, where he has to kill his elders and teachers. He refuses to take part in such a battle and requests Shree Krishna to be his spiritual teacher and guide him on the proper path of action. Then the Supreme Lord starts imparting divine knowledge to Arjun. He begins with the immortal-nature of the soul, which is eternal and imperishable. Death only destroys the physical body, but the soul continues its journey.  Just as a person discards his old clothes and adorns new ones, the soul keeps changing bodies from one lifetime to another.

Hindi Summary:

इस अध्याय में अर्जुन अपने सम्मुख उत्पन्न स्थिति का सामना करने में स्पष्ट रूप से अपनी असमर्थता को दोहराता है और युद्ध करने के अपने कर्तव्य का पालन करने से मना कर देता है। तत्पश्चात वह औपचारिक रूप से श्रीकृष्ण को अपना आध्यात्मिक गुरु बनाने और जिस स्थिति में वह स्वयं को पाता है, उसका सामना करने के लिए उचित मार्गदर्शन प्रदान करने की प्रार्थना करता है। परम प्रभु उससे कहते हैं कि आत्मा, जो शरीर के नष्ट होने पर भी नहीं मरती, के अमरत्व की शिक्षा देकर दिव्य ज्ञान प्रदान करते हैं। आत्मा एक जन्म से दूसरे जन्म में उसी प्रकार से शरीर परिवर्तित करती है जिस प्रकार से मनुष्य पुराने वस्त्र त्याग कर नये वस्त्र धारण करता है। इसके पश्चात श्रीकृष्ण सामाजिक दायित्त्वों के विषय की ओर आगे बढ़ते हैं। वे अर्जुन को स्मरण कराते हैं कि धर्म की मर्यादा हेतु योद्धा के रूप में युद्ध लड़ना उसका कर्त्तव्य है। वे स्पष्ट करते हैं कि किसी के द्वारा अपने नैतिक कर्तव्यों का पालन करना एक पुण्य का कार्य है जो स्वर्ग जाने का द्वार खोलेगा किन्तु कर्त्तव्यों से विमुख होने से केवल तिरस्कार और अपयश प्राप्त होगा। 

Gujrati Summary:

આ અધ્યાયમાં, અર્જુન તેની સમક્ષ ઉત્ત્પન્ન થયેલી પરિસ્થિતિનો સામનો કરવાની પોતાની ઘોર અસમર્થતાની પુનરુક્તિ કરે છે અને તોળાઈ રહેલા યુદ્ધમાં તેના કર્તવ્ય પાલનને નકારે છે. પશ્ચાત્ તે ઔપચારિક રીતે શ્રી કૃષ્ણને તેના આધ્યાત્મિક ગુરુ બનવા કહે છે તેમજ સ્વયં જે પરિસ્થિતિમાં છે, તેનો સામનો કરવા ઉચિત પથદર્શન માટે પ્રાર્થના કરે છે. પરમાત્મા શ્રી કૃષ્ણ, તેને આત્માના શાશ્વત સ્વરૂપ કે જે શરીરના નષ્ટ થવાથી નષ્ટ થતું નથી, તેની શિક્ષા સાથે દિવ્ય જ્ઞાન પ્રદાન કરવાનો આરંભ કરે છે. આત્મા એક જન્મથી બીજા જન્મમાં કેવળ શરીર બદલે છે, જે પ્રકારે મનુષ્ય જૂનાં વસ્ત્રોનો ત્યાગ કરીને નવા વસ્ત્રો ધારણ કરે છે. તત્પશ્ચાત્, શ્રી કૃષ્ણ સામાજિક દાયિત્વના વિષય તરફ આગળ વધે છે. તેઓ અર્જુનને સ્મરણ કરાવે છે કે, એક યોદ્ધા તરીકે ધર્મની રક્ષા કરવી એ તેનું કર્તવ્ય છે. તેઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે, સામાજિક દાયિત્વ અંગે પોતાનું કર્તવ્ય પાલન એ સદાચાર છે, જે સ્વર્ગીય લોકના દ્વાર ખોલી દે છે, જયારે કર્તવ્યની ઉપેક્ષાથી માત્ર માનહાનિ અને અપકીર્તિ પ્રાપ્ત થાય છે.

Hindi Translation:

सञ्जय उवाच।

तं तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम्।

विषीदन्तमिदं वाक्यमुवाच मधुसूदनः॥1॥

English Translation:

sañjaya uvācha

taṁ tathā kṛipayāviṣhṭamaśhru pūrṇākulekṣhaṇam

viṣhīdantamidaṁ vākyam uvācha madhusūdanaḥ

Gujarati Translation:

સઞ્જય ઉવાચ ।

તં તથા કૃપયાવિષ્ટમશ્રુપૂર્ણાકુલેક્ષણમ્ ।

વિષીદન્તમિદં વાક્યમુવાચ મધુસૂદનઃ ॥ ૧॥

Hindi Translation:

संजय ने कहा-करुणा से अभिभूत, मन से शोकाकुल और अश्रुओं से भरे नेत्रों वाले अर्जुन को देख कर श्रीकृष्ण ने निम्नवर्णित शब्द कहे।

English Translation:

Sanjay said: Seeing Arjun overwhelmed with pity, his mind grief-stricken, and his eyes full of tears, Shree Krishna spoke the following words.

Gujarati Translation:

સંજયે કહ્યું: કરુણાથી વિહ્વળ થયેલા, શોકયુક્ત મનવાળા, અશ્રુપૂર્ણ નેત્રોવાળા અર્જુનને જોઈને, શ્રી કૃષ્ણ નીચે મુજબના વચનો બોલ્યા.